Hiểu rõ nhân tính là nền tảng vững chắc cho thành công trong kinh doanh. Kiến thức về con người giúp ta nắm bắt cơ hội, tận dụng cả điểm mạnh và điểm yếu để tạo ra lợi nhuận. Vậy làm thế nào để biến hiểu biết về nhân tính thành lợi thế cạnh tranh?
Thế giới kinh doanh vận hành dựa trên việc thỏa mãn, thậm chí là khuếch đại, những ham muốn của con người. Các trang mạng xã hội tận dụng mong muốn kết nối, ngành tài chính khai thác lòng tham, ngành ẩm thực đánh vào sự thèm ăn, và mua sắm trực tuyến đáp ứng nhu cầu tiện lợi. Mỗi nhà lãnh đạo kinh doanh thành công đều là bậc thầy trong việc nắm bắt tâm lý khách hàng.
Các thuật toán của nền tảng kỹ thuật số liên tục phân tích sở thích của người dùng, hiển thị nội dung phù hợp để thu hút sự chú ý. Bạn thích phụ nữ đẹp? Mạng xã hội sẽ tràn ngập hình ảnh người mẫu. Bạn thích ca hát? Các video âm nhạc sẽ xuất hiện liên tục. Bạn muốn giàu có? Các bài diễn thuyết về kinh tế sẽ lấp đầy màn hình.
Bạn chính là mục tiêu của những “trò chơi” được thiết kế bởi các chuyên gia marketing. Họ hiểu rõ bản chất con người và sử dụng kiến thức đó để tạo ra những sản phẩm, dịch vụ hấp dẫn. Vậy bạn muốn là người chơi hay người điều khiển trò chơi? Người bình thường thấy người khác nhàn nhã uống cà phê thì ao ước được như họ. Người khôn ngoan sẽ nghĩ cách bán cà phê cho những người đó.
Có ba nhóm người trong thế giới kinh doanh: người thiết kế trò chơi (người bố cục), người điều hành trò chơi (chủ sòng bạc) và người chơi (con bạc). 99% mọi người là con bạc, đặt cược tiền bạc và thời gian vào những trò chơi do người khác thiết kế.
Có ba cách thức kinh doanh phổ biến: Sử dụng tiền của mình để đặt cược (khởi nghiệp truyền thống), sử dụng tiền của người khác để đặt cược (gọi vốn đầu tư) và kiếm tiền từ phần trăm của tất cả người chơi (phát hành cổ phiếu). Sự khác biệt nằm ở tư duy và chiến lược.
Hãy học cách bán nước cho những người đào vàng. Trong thời đại số, kiếm tiền từ những người muốn kiếm tiền là một chiến lược hiệu quả. Youtube, các nền tảng thương mại điện tử, Airbnb… đều là những ví dụ điển hình. Họ không sở hữu sản phẩm nhưng lại kiếm được bộn tiền từ việc kết nối người mua và người bán.
Ví dụ, nếu bạn giỏi làm bánh cuốn, đừng chỉ nghĩ đến việc bán bánh. Hãy nghĩ đến việc nhượng quyền thương hiệu, đào tạo, cung cấp nguyên liệu… Học hỏi mô hình McDonald’s, KFC, bạn sẽ thấy họ kiếm tiền từ việc bán hệ thống chứ không phải bán sản phẩm.
Bí quyết để tiền bạc tự tìm đến bạn là tạo ra sức hút khó cưỡng. Khách hàng không muốn bị thuyết phục, họ muốn bị hấp dẫn. Hãy học cách Apple xây dựng thương hiệu, tạo ra sự khao khát và cung cấp giải pháp.
Câu chuyện về cây cầu Cửu Nhãn ở Thành Đô, Trung Quốc là một ví dụ điển hình về sức mạnh của hình mẫu, thiên đường và cây cầu trong marketing. Sự kiện hy hữu này cho thấy con người dễ dàng bị cuốn hút bởi những câu chuyện độc đáo, tạo nên hiệu ứng đám đông.
Bốn loại tiền sinh lời cao nhất: tiền từ chênh lệch thông tin, tiền từ chênh lệch nhận thức, tiền từ sức thi hành và tiền từ lực cạnh tranh cốt lõi. Muốn chinh phục người khác, hãy thỏa mãn dục vọng của họ. Biết người biết ta, trăm trận trăm thắng.
Muốn tiến bộ, phải chống lại bản chất lười biếng của chính mình. Người khác xem tivi, bạn đọc sách. Người khác chơi game, bạn nghiên cứu. Thay đổi tư duy, thay đổi cuộc đời.
Tiền bạc không phải là mục tiêu, mà là phần thưởng cho việc giải quyết vấn đề. Jack Ma giúp mọi người kinh doanh dễ dàng hơn. Steve Jobs thay đổi thế giới bằng điện thoại. Còn bạn, bạn sẽ giải quyết vấn đề gì cho ai?
Khởi nghiệp không nhất thiết phải tốn nhiều tiền. Bạn có thể bán kiến thức, bán ý tưởng, bán dịch vụ… Internet là mảnh đất màu mỡ cho những ai biết tận dụng. Đừng để bị lừa bởi những lời hứa hẹn làm giàu nhanh chóng. Thành công đến từ sự nỗ lực và tư duy đúng đắn.
Học hỏi từ đối thủ cạnh tranh, bắt đầu từ quy mô nhỏ, kiểm soát chi phí, bán hàng cho người quen… là những bước đi an toàn cho người khởi nghiệp. Đừng mù quáng sao chép mô hình của các công ty lớn. Hãy tìm ra con đường riêng của mình.
Tư duy và nhận thức là chìa khóa của thành công. Đừng bao giờ nghĩ mình biết tất cả. Thế giới luôn thay đổi, và bạn cần phải liên tục học hỏi, thích nghi và phát triển.
