Nội Tiềm Thuật, theo Quỷ Cốc Tử, là nghệ thuật tinh tế của việc thấu hiểu và nắm bắt lòng người, tạo dựng kết nối sâu sắc từ tâm hồn. Khác với thao túng tiêu cực, Nội Tiềm Thuật hướng đến việc khéo léo dẫn dắt, thuyết phục và tạo ảnh hưởng tích cực lên người khác, tựa như Thương Ưởng đã vận dụng tài năng của mình để kiến thiết nước Tần hùng mạnh. Trong xã hội hiện đại, việc thấu hiểu lòng người mang ý nghĩa then chốt, từ việc giao tiếp hàng ngày đến thành công trong sự nghiệp.
Quỷ Cốc Tử ví von việc thấu hiểu lòng người như việc mở cánh cửa tâm hồn. Khi hai người tìm thấy sự đồng điệu, sự kết nối sẽ được thiết lập. Việc tháo gỡ “thanh chắn” trong lòng người khác chính là chìa khóa để thuyết phục và tạo ảnh hưởng. Nắm vững nguyên lý này, lời nói của bạn sẽ dễ dàng được đón nhận và chấp thuận, đó chính là cốt lõi của Nội Tiềm Thuật.
Mối quan hệ giữa người với người phức tạp và đa dạng. Có những người xa mặt cách lòng, ngược lại, có những người tuy không gần gũi về địa lý nhưng lại tâm đầu ý hợp. Vị trí xã hội cũng không quyết định sự gần gũi, có người thân cận bậc quân vương nhưng lại bị lãng quên, trong khi người ở xa vẫn được nhớ đến. Tất cả đều bắt nguồn từ “Nội Tiềm” – điểm chung kết nối tâm hồn giữa người với người.
Theo Quỷ Cốc Tử, Nội Tiềm được xây dựng dựa trên nhiều yếu tố, bao gồm đạo đức chung, lợi ích nhóm, tài chính, hay thậm chí là sự đồng điệu trong sở thích như âm nhạc, sắc đẹp. Nhân tính vẫn không thay đổi qua hàng ngàn năm, con người luôn tìm kiếm sự đồng điệu để xây dựng và củng cố mối quan hệ. Ví dụ như Đông Phương Sóc, nhờ sự khôi hài mà trở thành tri kỷ của Hán Vũ Đế.
Quỷ Cốc Tử đề cao việc “dùng sự kỳ diệu để kết giao”, nghĩa là thấu hiểu sở thích của người khác để tạo dựng mối quan hệ sâu sắc. Như Hoàng hậu Trưởng Tôn, nhờ am hiểu tâm lý Đường Thái Tông mà giúp ông trở thành minh quân. Khi Nội Tiềm Thuật được vận dụng hiệu quả, mối quan hệ sẽ trở nên linh hoạt, tùy ý điều chỉnh theo mong muốn. Hòa Thân, nhờ nắm bắt sở thích của Càn Long mà luôn được sủng ái.
Alt text: Hình ảnh minh họa mối quan hệ giữa quân vương và quần thần
Quỷ Cốc Tử cũng nhấn mạnh đến việc lựa chọn đúng thời điểm để vận dụng Nội Tiềm Thuật. Người thuyết phục cần thấu hiểu tâm tư đối phương, đề xuất kế hoạch khả thi, sau đó mới phân tích lợi hại để đạt được mục tiêu. Sự khéo léo của Hoàng hậu Trưởng Tôn chính là minh chứng cho nguyên tắc này.
Alt text: Hình ảnh minh họa cho việc lựa chọn thời điểm thích hợp để thuyết phục
Quỷ Cốc Tử cũng đề cập đến việc “tiến thoái hợp lý”. Khi đề xuất không được chấp thuận, cần linh hoạt điều chỉnh, đặt lợi ích của đối phương lên hàng đầu. Tỷ Can, vì quá thẳng thắn mà chuốc họa vào thân, trái ngược với sự khéo léo của Yến Tử khi khuyên can Tề Vương.
Lời nói chỉ là công cụ, kế hoạch mới là mục tiêu. Khi bàn về quá khứ, nên dùng lời lẽ ôn hòa, khi bàn về tương lai, cần linh hoạt và chừa chỗ cho sự thay đổi. Vương Tiễn, vì không nắm bắt được tâm lý Tần Vương mà ban đầu bị bác bỏ kế sách.
Việc nắm bắt tâm ý đối phương là yếu tố then chốt. Chỉ khi tìm thấy điểm chung, thấu hiểu tâm tư, mới có thể đề xuất kế hoạch hợp lý và đạt được mục tiêu. Kỹ thuật Nội Tiềm Thuật mạnh mẽ nhưng không nên bị lạm dụng cho mục đích xấu. Quỷ Cốc Tử đề cao đạo đức, nhân nghĩa, lễ nhạc, trung tín làm nền tảng cho việc vận dụng Nội Tiềm Thuật. Mục tiêu cuối cùng không chỉ là điều khiển người khác mà còn là dẫn dắt họ đi đúng hướng, như Hoàng hậu Trưởng Tôn đã làm.
